Geçen sayıda başlattığımız Osmanlı’da Kürt Basını dosyasını bu sayıda tamamlıyoruz. Kürdoloji Çalışmaları Grubunun ürettiği dosyanın bu ikinci kısmında üç kıymetli yazı yer alıyor. Namık K. Dinç, Rojî Kurd dergisine özgül bir mesele etrafında bakıyor. Dinç, Rojî Kurd’ün Kürt tarihine bakışını dergiye katkıda bulunan yazarların ulus fikriyle kurdukları münasebet üzerinden inceliyor. Dosyanın bu sayıdaki kısmında iki de önemli portre yazısı yer alıyor. Tahir Baykuşak, Elifbayê Kurmancî’nin yazarı Xelîl Xeyalî’nin yazarlık serüvenini etraflı bir biçimde aktarıyor. Seîd Veroj ise Kürtçe kaleme aldığı yazısında ünlü felsefeci Selahattin Hilav’ın babası Mehemed Mîhrî Hilav’ın çalışmalarını inceliyor.
Osmanlı’da Kürt basını dosyasının dahilinde olmamakla beraber tamamlayıcı mahiyette üç önemli yazı da bu sayıda yer alıyor. Her biri Kürt tarihinin çokça önemli şahsiyetlerini konu edinen bu üç yazı, yirminci yüzyıl başı Kürt entelijansiyasına dair etraflıca bir resim sunuyor. Veysel Aydeniz’in Şefik Arvasi portresi yirminci yüzyıl başı Kürt elitinin bu önemli isminin hayatına ne çok şey sığdığını gösteren önemli bir çalışma. Vecdi Demir de Kürt tarihinin epey bilindik ve sansasyonel figürü Şerif Paşa hakkında, tartışmaya yol açması muhtemel bir çalışmayı kaleme aldı. Demir’in yazısının bir kez daha gösterdiği üzere, Şerif Paşa hem düşündükleri hem de yapıp ettikleriyle modern Kürt tarihinde mümtaz ve konuşulmayı hak eden bir yere sahip. Sever Işık, yine çok bilinmeyen bir mevzuyu, her zamanki titizliğiyle yazdı. Sever’in yazısı, Mısır’da yayıncılık yapmış iki ünlü Kürt naşirin, Ferecullah Zeki el-Kurdi’nin ve Muhiddin Sabri el-Kurdi’nin Kürdistan’ın her bir parçasını ve başka diyarlar ve inançları kat eden enteresan hayat hikayelerini ustalıkla aktarıyor.
Osmanlı Kürt basınının ve yirminci yüzyıl başının önemli Kürt şahsiyetlerine dair yazılardan mürekkep bu sayıyı Rohat Alakom’la yapılmış bir mülakat tamamlıyor. Yakın dönem Kürt tarihinin önemli şahsiyetlerini, ailelerini, Kürt entelijansiyasını, bu işleri en iyi bilenlerin başında gelen Rohat Alakom’la konuştuk.
Rohat Alakom bir de Şerif Paşa’nın ailesinin yirminci yüzyılın başından bugüne uzanan enteresan hikayesini, paşanın prenses kızlarının serüvenini takip ederek yazdı. Alakom’un diğer yazıları gibi bunun da zevkle okunacağından eminim.
Sabri Ateş’in ilk bölümünü 7. sayıda yayımladığımız Şeyh Ubeydullah Ayaklanması üçlemesinin son bölümü de bu sayıda yer alıyor.
Bu sayıda bir de risale hazırladık. Büyük Kürt tarihçisi Muhammed Emin Zeki Bey’in portresinin yer aldığı bu risaleyi Mardin Artuklu Üniversitesinden Kadri Yıldırım hoca kaleme aldı.
10. sayıda buluşmak üzere...
MESUT YEĞEN